آشنايي جامع با نکات کاشت درخت عناب

آشنایی جامع با نکات کاشت درخت عناب:

عناب میوه ای که علاقه مندان خاص خود را داشته و به خاطر خواص درمانی پرورش آن بسیار ارزشمند می باشد. حتی انواع دم نوش‌هایی که از این محصول تهیه می‌شوند نیز متقاضیان فراوانی داشته و سرشار از خواص متفاوت ‌هستند. از همین رو تصمیم داریم تا در این نوشتار از نهالستان آلفا نهال طرز کاشت درخت عناب، را خیلی کامل و با ذکر تمام جزئیات به شما معرفی کنیم.

البته که کاشت نهال عناب به دلیل محبوبیت فراوان محصول، چه برای باغداران و چه حتی برای افرادی که باغچه‌ای نه چندان بزرگ دارند، امری پرسود بوده است. پس ما در نوشته پیش رو، اصول مربوط به کاشت عناب، را نیز برای شما ذکر خواهیم کرد؛ در ادامه با ما باشید.

بیوگرافی درخت عناب:

درخت عناب با ارتفاع حدود 10 متر، در تیره سنجدیان قرار می‌گیرد. کاشت درخت عناب؛ در اقلیم های گرمسیر انجام می گیرد. این میوه در ابتدا به رنگ سبز بوده و با گذر زمان به قرمز تیره تبدیل شده و بر روی آن چروک‌هایی شکل می‌گیرد. کاشت نهال عناب؛ در کشور ما ایران، در قسمت‌های جنوبی خراسان به وفور انجام می‌شود، اما خاستگاه اصلی آن را می‌توان آسیا جنوبی در نظر گرفت.

https://alphanahal.ir/jujube-seedling/

مشخصات ظاهری عناب

عناب درختی با برگهای کوچک است که در زمستان می بارد. ارتفاع این درخت معادل 5 تا 12 متر است. سرعت رشد بسیار خوبی دارد. گلهای آن در بهار شکوفا می شود و دانه ها در پاییز می رسند.

گل های این درخت دو جنسیتی است. به این ترتیب آنها جنسیت زن و مرد دارند. آنها توسط حشرات گرده افشانی می شوند. شاخه های عناب خاردار است. برگها سبز و براق هستند ، طول آنها 2 تا 7 سانتی متر و عرض آنها 1 تا 3 سانتی متر است.

برگ درختان عناب بیضی شکل ، بدون مو و لبه های دندانه دار است. گلهای این درخت نیز بسیار ریز و به قطر 5 میلی متر است. از نظر شکل گل ، این درخت دارای پنج گلبرگ کوچک به رنگ سبز و سفید است. میوه های نارس کمی شبیه سیب هستند. وقتی بالغ شدند ، با برق سیاه قهوه ای می شوند و مانند عناب به نظر می رسند. یک هسته جامد مشابه گودال زیتون در داخل آن وجود دارد.

کاشت درخت عناب

درخت عناب یک درخت بسیار سرسبز است که بذر آن رشد زیادی دارد و می‌تواند حدود 5 الی 12 متر ارتفاع بگیرد. گل‌های این درخت معمولاً در فصل بهار شروع به رشد می‌کنند و به‌ صورت 2 جنسی؛ نر و ماده هستند. امروزه افراد زیادی اقدام به کاشت درخت عناب می‌کنند زیرا میوه، مزایای زیادی دارد. درخت عناب دارای شاخه‌هایی خاردار است که برگ‌های براق و سبز رنگی سراسر آن‌ها را فرا گرفته‌اند. برگ‌های این درخت نیز به‌ صورت بیضی‌ شکل هستند و بر روی آن‌ها هیچ کرکی وجود ندارد.

میوه‌های عناب زمانی‌ که به‌ طور کامل نرسیده‌اند مزه‌ای نسبتاً ترش دارند اما بعد از رسیدن، رنگ و مزه‌شان تغییر می‌کند. این میوه خوشمزه تقریباً شبیه به خرما است و داخل آن‌ نیز یک هسته سفت مانند هسته زیتون وجود دارد. برای کاشت این درخت بهتر است ابتدا خاک زمین را شخم بزنید تا بافت آن بهتر شود و خاک سبک‌تری داشته باشید.

بعد از آن باید گودالی به عمق 50 الی 80 سانتی‌متر ایجاد کنید و نهال مورد نظرتان را به‌ صورت عمودی در گودال قرار دهید. پس‌ از انجام این کار باید با کمک مقداری ماسه نرم، به‌ طور کامل داخل گودال را پر کنید و سپس کار آبیاری را انجام دهید. دقت داشته باشید اگر نهال عناب به‌ صورت صحیح داخل خاک قرار نگیرد، ممکن است با سبز شدن گیاه مواجه نشوید.

بعد از اتمام کار بهتر است با کمک پا، اطراف درخت را محکم بکوبید تا ریشه در خاک به‌ صورت ثابت باقی بماند. به‌ طور معمول عناب گیاه کم‌آبی است اما باید در نظر داشته باشید که در زمان کاشت، به آب نسبتاً مناسبی احتیاج دارد و باید حتما دوره‌های آبیاری خود را به‌ گونه‌ای تنظیم کنید که ریشه آن خشک نشود و از بین نرود.

بهترین زمان برای کاشت درخت عناب

با توجه به بررسی‌های انجام‌ شده و تحقیقات به‌ عمل‌ آمده می‌توان گفت؛ بهترین زمان برای کاشت درخت عناب، ماه‌های دی و بهمن است زیرا در این زمان‌ها، درخت می‌تواند رشد مطلوب‌تری داشته باشد. بنابر این سعی کنید در فصل زمستان حتما کار کاشت نهال را انجام دهید تا درختان پربارتر و سالم‌تری داشته باشید.

فاصله کاشت درخت عناب و نکات لازم حین کاشت:

فاصله بین درختان عناب از آن دسته موضوعاتی ‌است که قبل از هر گونه اقداماتی در زمینه کاشت، باید کاملاً مورد بررسی قرار بگیرد. این فاصله باید با در نظر گرفتن تمامی فعالیت‌هایی که بعد از کاشت قرار است بر روی زمین انجام گیرد، سنجیده و اعمال شود.

در کاشت نهال عناب؛ هر نهال با دیگر نهال ها در ردیف 4 متر و ردیف ها با هم 5/5 متر فاصله داشته باشند. اما نه تنها فاصله که اصول دیگری نیز وجود دارد که قبل از کاشت باید حتماً آن‌ها را در نظر بگیرید.

برای مثال قبل از شروع کاشت درخت عناب، دمای محیط، جنس خاک محدوده کاشت، رطوبت مکان کاشت، نوع دسترسی به آب برای آبیاری، زه کشی مناسب خاک، آفات و بیماری‌های موجود و نیروی لازم جهت کاشت نهال عناب، را بررسی کرده و تمهیدات لازم برای هر کدام را کاملاً در نظر بگیرید.

انواع روش کاشت درخت عناب

به روش‌های مختلفی کاشت عناب، امکان پذیر بوده که در ادامه آن‌ها را ذکر می‌کنیم.

پاجوش: کاشت این محصول به طریق پاجوش باید در سال دوم و آن هم در فصل پاییز، انجام گیرد. چرا که در آن زمان ریشه درخت مادر به اندازه کافی قوی شده است. پس می‌توان پاجوش‌ها را از درخت اصلی جدا کرده و در محل دیگری بکاریم.

قلمه: قلمه‌هایی که از شاخه‌های جوان در اواخر اسفند ماه گرفته می‌شوند، برای این روش مناسب خواهند بود. قلمه ها باید به شکل اریب جدا شوند. فاصله بین قلمه‌ها در کاشت در حدود 5 تا 6 سانتی متر توصیه می‌شود. در نظر داشته باشید که در کاشت درخت عناب، به این روش، باید زمین همیشه مرطوب باشد.

خوابانیدن: در سال دوم کاشت نهال عناب، شاخه‌هایی از قسمت‌های پایین درخت اصلی (مادر) روییده شده اند که باید آن‌ها را برای کاشت به این روش، خواباند. اواخر پاییز و یا اواخر زمستان بهترین زمان برای این نوع کاشت ‌است.

کشت بذر: در این روش از کاشت درخت عناب؛ ابتدا دانه‌های محصول را در آب خیس کرده و در یک محل گرم نگهداری می‌کنید. کاشت دانه‌های خیس خورده باید در نیمه اسفند انجام گیرد. در اوسط فروردین ماه شما شاهد جوانه زدن بذرها خواهید بود.

جا به جایی پا جوش ها

بهترین روش برای ازدیاد عناب همین روش می باشد. همان طور که می دانید پاجوش از کنار درخت می روید. درخت عناب برای دریافت آب کافی ریشه می دواند و در نتیجه از ریشه های سطحی، جوانه پدید می آید. برای پرورش عناب بدین شکل، در سال دوم در فصل پاییز که درخت به طور نسبی رشد کرده، با بریدن ریشه درخت مادر، نهال را با ریشه از زمین بیرون آورید و جای دیگر بکارید.

قلمه زدن

از درخت عناب می توان نیمه دوم اسفند ماه قلمه گرفت. قلمه ها باید از شاخه های جوان یک ساله باشد. این قلمه ها باید سی سانتی متری و به شکل اریب باشند و به شکل پشته ها در زمین فرو روند. یعنی فقط ? سانتی متر از سر قلمه از لبه پشته بیرون باشد. هر قلمه باید از قلمه دیگر ? سانتی متر فاصله داشته باشد. بعد از کاشت درخت عناب(قلمه ها)، جویه ها را از آب پر و زمین قلمه کاری را نیز همیشه مرطوب کنید.

خوابانیدن

در این روش از کاشت درخت عناب, باید شاخه های دو ساله ای را که از بخش پایینی تنه درخت مادر روییده است را بخوابانید. این کار بهتر است در فصل پاییز و اواخر زمستان انجام شود.

کشت بذر عناب

این روش در نیمه اول اسفند اجرا می شود. بدین صورت که هسته ها را در ظرفی از آب بریزید و در جای گرمی قرار دهید. بعد از چند روز خیس خوردن، بذرها را در زمینی که از قبل آماده کرده اید، بکارید. بذرها در نیمه دوم فروردین می رویند.

نهال های دو ساله را بعد از برگ ریزان پاییز، به زمین اصلی برگردانید. درخت عناب را پیوند نمی زنند. چون نوع مرغوبی ندارد اما در صورت پیوند نهال ها زودتر به بار خواهند نشست.

بهترین فصل برای کاشت بذر اردیبهشت ماه است. بذر عناب را بشکنید و روی خاک قرار دهید.مدت بین هر عکس 5 روز می باشد.بذر عناب را با چکش آرام شکسته مغز آن را بیرون آورده ، احتمال پر مغز بودن هسته های درشت بیشتر است و هسته های کوچک 99% خالی و پوچ و بدون مغز می باشد. از ورمی کمپوست برای کاشت بذر در بستر استفاده کنید.

قلمه زدن جهت کاشت درخت عناب چگونه صورت می‌پذیرد؟

پیش‌تر توضیحاتی خلاصه وار در رابطه با قلمه زدن گیاه عناب دادیم. همان طور که در بالا اشاره کردیم، برای کاشت نهال عناب، از طریق قلمه، باید شاخه‌های جوان انتخاب شوند. طول قلمه‌ها بین 20 تا 30 سانتی متر بوده و در نیمه دوم اسفند ماه، عمل قلمه زدن این گیاه انجام می‌گیرد.

کاشت نهال عناب در زمین

برای کاشت عناب دقت کنید که گودالی را به عمق 80 تا 50 سانتی متر بکنید. در این مرحله اندکی خاشاک در کف گودال قرار دهید. نهال را داخل گودال به حالت عمود قرار داده و خاک را داخل گودال بریزید.

دو مساله مهم:

اول این که حتما دقت کنید نهال عنال را به شکلی داخل گودال قرار دهید که دقیقا تا محلی که دفعه قبل داخل خاک بوده، مجددا داخل خاک قرار گیرد اگر در این مساله کم دقتی کنید، احتمال سبز نشدن گیاه وجود دارد.

مساله دوم در ارتباط با کاشت نهال نوع خاک مورد استفاده است.

حتما باید برای کاشت نهال عناب باید از ماسه بسیار نرم استفاده کنید و خاک داخل گودال را تحت هیچ عنوان دوباره به خود گودال بازگشت ندهید.

در نهایت پس از کاشت گیاه اطراف آن را با پا بکوبید و محکم کنید، تا ریشه ثابت شود. در اینجاست که باید آبیاری را آغاز کنید، دقت کنید که اشتباه ما را در هنگام کشت درخت های عناب مرتکب نشوید.

ما به تصور آن که عناب گیاه کم آبی است، پس از ان که نهال را در بهمن به زمین انتقال دادیم و آبیاری کردیم، تا عید هیچ آبی به گیاه ندادیم و به صورت متوسط از هر ده درخت، دو درخت برایمان باقی ماند. حتما دوره های آبیاری خود را جوری تنظیم کنید که ریشه گیاه خشک نشود تا تمامی نهال هایی که خریداری کرده اید، سبز گردد.

زمان کاشت نهال عناب

عقاید مورد این بحث متفاوت است، اما بر اساس تجربه ماه های دی و بهمن برای کاشت نهال عناب و انتقال آن به زمین اصلی بسیار مناسب است. البته حتی در اسفند هم برخی اقدام به کاشت عناب کرده اند و ما شاهد آن بوده ایم که درختان آن ها گیرایی خوبی داشت.

به صورت کلی نظر ما در مورد کاشت درخت عناب این است که سعی کنید، ماه هایی که گفتیم را به خاطر بسپارید.

نکات نهایی کاشت نهال عناب خراسان جنوبی

ما در این مقاله سعی کردیم، هر آن چه که در مورد کاشت نهال عناب یاد داشتیم را به شما آموزش دهیم. اما در نهایت ذکر برخی نکات نهایی الزامی است. اگر نهال شما در بهار سبز نشود، شما نهال خود را از زمین خارج نکنید و آبیاری را ادامه دهید، چرا که ممکن است نهال در تموز (تابستان) دوباره سبز شود.

دقت کنید عناب گیاه کم آبی است، اما نه آن قدر که دیگر به گیاه هیچ آبی ندهید، سعی کنید در طی سال های اول منظم گیاه خود را آبیاری کنید، جالب است بدانید که ما با آبیاری منظم توانستیم دو بار شاهد به بار نشستن عناب های خود باشیم، یک بار در تیر ماه و بار دیگر در آبان برداشت انجام دادیم.

نکته مهم: کود گوسفندی، مرغی تحت هیچ عنوان به عناب ندهید!!! این نکته به شدت اهمیت دارد و امکان خشک شدن کلی درختان شما وجود خواهد داشت. در سال های اول سعی کنید از کود های مختلفی که در بازار وجود دارد استفاده کنید. البته کود گاوی تازه هم برای گیاه مضر است.

در سال اول به قصد اصلاح کردن درخت، تیغ های آن را نبرید که این مساله شاید باعث خشک شدن درخت شما شود.

مهم ترین خواص درمانی و دارویی عناب

تصفیه کننده خون

دفع سموم داخل بدن

روشن کننده پوست

جلوگیری از مشکلات قلبی

ضد سرطان

ترمیم کننده بافت‌های آسیب‌دیده

تقویت کننده عضلات

تسکین گلودرد

کاهش چربی و قند خون

درمان کننده سرماخوردگی

درمان کننده آنفولانزا

برطرف کننده آسم و تنگی نفس

جلوگیری از التهاب

جلوگیری از آبریزش بینی

درمان بی‌خوابی

تقویت کننده سیستم ایمنی بدن

تقویت کننده مغز

تقویت کننده دستگاه گوارش

ضد نفخ

درمان کننده یبوست

چند نوع هرس داریم و هرس درخت عناب چگونه انجام می‌شود؟

بعد از کاشت نهال عناب، همانند دیگر محصولات با توجه به نوع و محیط کاشت، انواع هرس‌های مختلفی وجود دارد. برای مثال هرس‌های عمودی در مناطقی انجام می‌شود که به دلایلی، فاصله بین درختان در حین کاشت درخت عناب، ‌کمتر از حد توصیه شده ‌است.

اگر این فاصله مناسب باشد، هرس افقی انجام می‌گیرد تا برداشت محصول راحت‌تر انجام شود. هرس مرکز باز، هرس جامی و هرس شلجمی نیز از دیگر انواع هرس‌های مربوط به درخت عناب ‌هستند.

برای انجام هرس این محصول، تنه اصلی درخت را از ارتفاع 130 تا حدود 150 سانتی متری قطع می‌کنند؛ البته تعدادی از شاخه‌ها را باقی می‌گذارند تا به عنوان بازوی گیاه حفظ شوند.

خاک مناسب کاشت درخت عناب چیست و باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟

برای کاشت نهال عناب؛ سبک بودن خاک از اهمیت خیلی زیادی برخوردار است. حتماً در نظر داشته باشید که زه کشی خاک انتخابی شما به درستی صورت گرفته باشد. اگر در هنگام کاشت متوجه شدید که خاک سنگین ‌است، حتماً از انواع خاک برگ و خاک‌های شنی استفاده کنید.

بدین طریق نواحی اطراف کاشت را سبک کرده و این گونه کیفیت محصول را بالا ببرید. در نظر داشته باشید که در کاشت هر محصولی و نه فقط عناب، خاک مورد استفاده برای کاشت، نقش پررنگی را بازی خواهد کرد.

نحوه کوددهی بعد از کاشت درخت عناب، بهترین کودهای شیمیایی و حیوانی کدامند؟

یکی از مهم‌ترین مواردی که باید در راستای مراقبت از درخت تا زمان باردهی انجام شود، کوددهی مناسب پای درخت عناب ‌است. در واقع شاید بتوان گفت یکی از اصلی‌ترین موارد مربوط به کاشت عناب، همین امر کوددهی خواهد بود.

کودهای دامی معمولاً بیشتر برای این محصول توصیه می‌شوند. مقدار و زمان کوددهی باید حتماً توسط آزمایشگاه و کارشناسان تعیین شود؛ چرا که بسته به نوع خاک و سن درخت این مقدار متفاوت خواهد بود.

کوددهی و اضافه کردن مواد آلی به شکل محلول که در اصطلاح به آن محلول پاشی گفته می‌شود نیز یکی دیگر از روش‌هایی است که در صورت قلیایی بودن بیش از حد خاک و عدم توانایی آن در جذب مواد آلی، انجام می‌گیرد. در این روش عناصری هم چون پتاسیم اکسید، نیتروژن و غیره، به خاک پای درخت به صورت محلول، اضافه خواهند شد.

شرایط آبیاری درخت عناب

اگرچه درخت بالغ به خشکی مقاوم است ولی برای رسیدن به رشد ایده آل و محصول مناسب، حتما باید آبیاری منظم صورت گیرد. توجه داشته باشد که درخت جوان به هیچ عنوان نباید در معرض خشکی قرار گیرد زیرا سبب ضعیف شدن گیاه می شود بنابراین باید در این زمان آبیاری کافی و منظم انجام شود تا ریشه به خوبی در خاک توسعه یافته و درخت استقرار یابد. از طرفی آبیاری نباید به حدی باشد که غرقابی و ماندگاری آب رخ دهد زیرا درخت به این شرایط حساس است و ریشه دچار خفگی می گردد.

خاک مورد نیاز کاشت عناب

مهمترین ویژگی خاک، داشتن زهکش مناسب است زیرا ماندن آب به مدت طولانی در اطراف ریشه، سبب خفگی ریشه شده، کم کم برگها زرد شده و می ریزند و گیاه از بین میرود. بنابراین خاک نباید سنگین باشد و اگر چنین است حتما با افزودن شن یا خاک برگ به آن، اقدام به سبک نمودن بافت خاک نمایید.

نور مورد نیاز درخت عناب

این درخت به نور کامل نیاز دارد و اگرچه در محل نیمه آفتاب هم می تواند به رشد خود ادامه داده و میوه بدهد اما کاشت این درخت در سایه یک اشتباه بزرگ است زیرا رشد رویشی بیشتر شده و شاخه ها بلند و باریک می گردند و درخت سست و شکننده خواهد شد. علاوه بر اینها، ورود دیر هنگام به فاز زایشی و باردهی کم را نیز باید اضافه نمود.

نحوه آبیاری نهال و درخت بالغ عناب چگونه است؟

پیش‌تر خاطر نشان شدیم که کاشت درخت عناب، بیشتر در مناطق گرمسیری کشور ما مانند خراسان جنوبی، کشت می‌شود. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که این گیاه می‌تواند نسبت به بی آبی و گرما نیز مقاومت داشته باشد. اما در هر حال این بدان معنا نخواهد بود که پای درخت کاملاً خشک باشد، چون در این صورت گیاه شما از بین خواهد رفت. البته که آبیاری بیش از حد نیز ممکن است موجب پوسیدگی ریشه شود.

در ابتدای کاشت عناب، میزان آبیاری درخت، به صورت هر 5 روز یک بار ‌است اما از سال دوم به بعد این زمان به 15 روز یک بار تغییر پیدا می‌کند. البته روشن است که در فصول پاییز و زمستان اگر میزان بارش‌ها کم باشد، قطعاً به آبیاری بیشتری برای این محصول نیاز است تا مبادا خشکی بیش از حد، آسیبی به آن بزند.

https://alphanahal.ir/خرید-نهال/